Historia Sosnowca


wybierz rok
 
0 1105 1228 1241 1280 1307 1326 1335 1340 1345
1361 1379 1386 1390 1397 1400 1420 1434 1443 1466
1487 1500 1502 1528 1537 1543 1573 1581 1582 1590
1620 1628 1630 1640 1646 1650 1651 1655 1661 1666
1690 1694 1700 1701 1706 1707 1711 1713 1724 1725
1726 1727 1736 1740 1744 1746 1762 1778 1790 1791
1792 1795 1799 1802 1806 1807 1812 1813 1814 1815
1816 1817 1820 1822 1824 1825 1826 1828 1829 1830
1831 1832 1833 1835 1836 1838 1840 1841 1842 1845
1846 1847 1848 1850 1851 1852 1853 1856 1857 1858
1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1869
1870 1871 1872 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880
1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890
1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900
1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910
1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920
1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930
1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940
1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950
1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960
1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
2021 2022


KALENDARIUM 1945 r.




12.02.1945 r.
  •  6.I- Na konspiracyjnym zebraniu wybrany zostaje Komitet Zakładowy PPR w kopalni Renard z sekretarzem Janem Lukasem, byłym działaczem KPP.
  • 14.I- W Kazimierzu, dzisiejszej dzielnicy Sosnowca, odbywa się odprawa kierownictwa obwodu i okręgu Armii Ludowej Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska z udziałem konspiracyjnej WRN. W trakcie posiedzenia ustalono plan ochrony najważniejszych zakładów przemysłowych, plan powołania władz polskich, miejscowych rad narodowych i utworzenia milicji.Pierwszym Przewodniczacym WRN był Zdzisław Wiśniewski. 
  • 12.II-W sosnowieckiej dzielnicy Ostrowy Górnicze przy ul. Generała Zygmunta Waltera Janke znajduje się nieczynny szyb kopalni " Stara Dorota". Na dnie tego szybu spoczywają ciała : Mieczysława, Heleny, Bogdana i Jerzego Mackiewiczów oraz Jerzego Piwowarczyka. Zostali oni zamordowani 12 lutego 1945 r przez nieznanych sprawców.

Mieczysław Mackiewicz był dyrektorem kopalni " Dorota", tłem mordu mógł być cel rabunkowy.

Obecnie na tym miejscu znajduje się drewniany brzozowy krzyż.

Jak utrzymuje Janusz Rajchman " Sulica" b. zastępca szefa VI Oddziału ( Biura Informacji i Propagandy Komendy Okręgu Śląskiego AK), zamordowani byli żołnierzami AK.

Śledztwo prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.

  • 16.I- Ewakuacja więźniów Arbeitslager Sosnowitz (obecnie Arcelor Mittal) do KL Mauthausen.Śmierć wielu więźniów.
  • 24.I- Górnicy kopalń: Kazimierz, Juliusz i Klimontów, członkowie różnych organizacji konspiracyjnych pod ostrzałem artyleryjskim dowożą węgiel do elektrowni, aby uchronić kopalnie przed zatopieniem.
  • 24.I-W walkach o Klimontów ginie 47 żołnierzy radzieckich i kapitan. Zostają pochowani na miejscowym cmentarzu.
  • 25.I- Nadburmistrz Sosnowca-Schönwalder, z zawodu kamieniarz, działacz NSDAP, były burmistrz Wrocławia, poseł do Reichstagu, ucieka z miasta.
  • 26.I- Radziecka 59 Armia, wojska 43 Korpusu Piechoty, wszczynają walki na przedpolach Sosnowca.
  • 27.I- Oddziały wojsk ZSRR stacjonujące w Kazimierzu zostają pomyłkowo zaatakowane bombami i ogniem karabinowym przez radzieckie samoloty. Ginie czerwonoarmista, kilku żołnierzy zostaje rannych.
  • W obozie w Mauthausen- Gusen umiera z wycieńczenia Czesław Ples ( ur. 1924), harcerz z Sosnowca, członek Szarych Szeregów prowadzący kolportaż nielegalnych gazetek, organizator akcji sabotazowych.
  • 27.I- Armia Czerwona- 59 Armia gen. lejt. Iwana Korownikowa wyzwala Sosnowiec spod okupacji niemieckiej. Pomagaja jej partyzanci oddziału Armii Ludowej (AL) pod dowództwem Stanisława Czarneckiego. Komendantem wojennym jest płk. Anuprienko.
  • Mający 19 lat szeregowy Iwan Kamyszew (żołnierz 172. pułku piechoty 13. Dywizji Piechoty) otoczony pod Sosnowcem przez Niemców ginie rzucając się z wiązką granatów pod koła pojazdów wroga. Odznaczony pośmiertnie Złota Gwiazdą Bohatera ZSRR.
  • 27.I- Komitet fabryczny w hucie Katarzyna uruchamia wielki piec.
  • 28.I- Władzę w mieście przejmuje grupa działaczy PPR: Edward Pasek, Walenty Paterek, Stanisław Herok, Tomasz Soczewica, Stanisław Czarnecki.
  • 28.I- do 9.III 1945 Prezydentem miasta jest Edward Pasek ( ur. 1907), przedwojenny sympatyk KPP. W lutym zostaje aresztowany przez NKWD ( radziecka policja polityczna). Po zwolnieniu z więzienia Pasek był komendantem Milicji w Bytomiu.
  • 2.II- Pociąg PG- 841 załadowany 1200 tonami węgla rusza do Warszawy ze stacji towarowej Sosnowiec- Pogoń.
  • 5.II- Pierwsza konferencja aktywu PPS z Zagłębia Dąbrowskiego. I sekretarzem Komitetu Okregowego zostaje Władysław Ostrowski.
  • 7.II-Na wiecu w kinie Patria pierwszym przewodniczącym Zarządu Miejskiego Związku Walki Młodych (ZWM) zostaje Zenon Fiderkiewicz.
  • 9.II- Sekretarzem Komitetu Miejskiego PPR jest Edward Nowak.
  • 18.II- Uroczyste otwarcie Teatru Miejskiego.
  • 19.II- Aresztowany zostaje I sekretarz KM PPR- Józef Knapczyk ( 1903-1969). Po kilku miesiącach zwolniony i zrehabilitowany. Przed wojną był działaczem KPP.
  • 24.II- Rząd Tymczasowy RP przyłącza miasto do województwa śląsko-dąbrowskiego, przynależące do tego dnia przed wojną do woj. kieleckiego.
  • 24.II- Pierwsze posiedzenie Komitetu Miejskiego PPR. I Sekretarzem zostaje Edward Nowak. Zebrani protestują przeciw aresztowaniu trzech działaczy PPR, w tym dotychczasowego I sekretarza Józefa Knapczyka. Partia liczy około 1400 członków.
  • II- W barakach po jeńcach angielskich w Kazimierzu zostają osadzone rodziny wciągniete podczas wojny na listy osób narodowości niemieckiej. Milicjanci z niejscowego posterunku rozstrzelali kilku więzionych volksdeutschów i zakopali zwłoki w ogródku. Sędzia śledczy - Śliwiński, prowadzący dochodzenie w tej sprawie , zostaje skrytobójczo zastrzelony.
  • II- Specjalny oddział żołnierzy radzieckich przez dwa miesiące demontuje w walcowni Hrabia Renard ( dzisiaj Arcelor Mittal) urządzenia do produkcji zbrojeniowej i wywozi do ZSRR.
  • II -Powstaje Komenda Milicji Obywatelskiej z komendantem Stanisławem Czarneckim.
  • 6.III- Kompozytor i pedagog Stefan Ślęzak tworzy Instytut Muzyczny.
  • 12.III- Pierwsze zebranie artystów-plastyków.
  • III- Jan Staśko ( 1903-1974), przedwojenny kierownik Domu Ludowego PPS, zostaje przewodniczącym Komitetu Powiatowego PPS. Partia liczy ok. 2 tys członków.
  • 10.III- 31.V.1949 Walenty Paterek jest prezydentem miasta.
  • 12.III- W Sosnowcu złożył wizytę wojewoda śląski gen.A.Zawadzki.
  • 14.III- Kazimierz Pużak organizuje liczną konferencję działaczy socjalistycznych.
  • 25.III- Teatr Miejski rozpoczyna sezon sztuka "Chata za wsią".
  • 3.IV- Ukończono roboty przy linii tramwajowej prowadzącej przez most na Brynicy.
  • 19.V- Pierwsze ,organizacyjne posiedzednie Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
  • 12.VI- Strajk na tle bytowym w hucie Milowice
  • 18.VI- Starosta grodzki legalizuje działalność Żydowskiego Zrzeszenia Religijnego w Sosnowcu
  • VI- Rusza produkcja w walcowni Hrabia Renard ( dzisiaj Arcelor Mittal)
  • 5.VII- Kopalnia Niwka-Modrzejów powstaje z połączenia kopalń Niwka i Modrzejów
  • 21.VII- Eksplozja amunicji artyleryjsjkiej w wagonach kolejowych na stacji Maczki niszczy kompletnie budynek szkoły. Nie ma ofiar w ludziach.
  • 26.VII- Strajk socjalny w zakładach Huldczyński i kopalni Renard.
  • 1.VIII- Strajk w kopalni Milowice. PPR obwinia PPS o inspirowanie strajków.
  • X- Powstaje koło Stronnictwa Demokratycznego, pod kierownictwem Antoniego Barańskiego, liczące 100 członkoów.
  • X- Eugeniusz Stręciocha zakłada Stronnictwo Pracy.
  • X- Związek Walki Młodych (PPR) skupia 1200 członków, OMTUR (PPS) 2 400.
  • 14.X- I Konferencja Miejska PPR. I Sekretarzem zostaje Adam Cuber (1910-1970). Podczas wojny działał w Stowarzyszeniu Przyjaciół ZSRR, PPR i Gwardii Ludowej PPR. Przed 1957 rokiem był ambasadorem PRL w Czechosłowacji.
  • 11.XI- Pierwsze powojenne Walne Zebranie Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego.
  • XII- Sprawzodanie przewodniczącego MRN: Sytuacja aprowizacyjna w dalszym ciągu ciężka i dlatego ludność jest bardzo niezadowolona.
  • Podczas ewakuacji obozu Ravensbrück zamordowana zostaje, aresztowana w 1942 roku, Maria Flaczykowa z Ostrów Górniczych, działaczka ZWZ- AK.
  • Do 1950 r kopalnia Mortimer połączona jest z kopalnią Klimontów.
  • Zakłady Huldczyński ( dzisiaj Buczek) otrzymują nazwę huta Sosnowiec.
  • Przy ulicy Kilińskiego rozpoczyna działalność Państwowa Szkoła Przemysłowa.
  • Do miasta wraca z tułaczki 2400 Żydów.
  • Do 1948 roku działa w mieście Konspiracyjne Wojsko Polskie (KWP), powstaje na bazie AK.
  • Do 1946 roku istnieje nielegalna organizacja Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), dowodzona przez Władysława Rojka ps "Szczery".
  • Rada Pracownicza Fabryki Lin i Drutów wybiera na wicedyrektora mającego 21 lat Janusza Ziółkowskiego, późniejszego profesora.